Intercity Nieuwe Generatie (ICNG)

De Intercity Nieuwe Generatie (afgekort ICNG, bijgenaamd Wesp)[6] is een type enkeldeks-treinstellen van de Nederlandse Spoorwegen (NS) dat vanaf 2023 in dienst komt. Ze zijn bedoeld voor het intercitynetwerk[7] en moeten ouder materieel zoals de oudste ICMm's en de ICRm te vervangen. Ze halen hogere snelheden en moeten de groei van het aantal reizigers opvangen.

De treinstellen zijn van het type Coradia Stream en worden ontworpen en gebouwd door Alstom.[8] Ze zullen worden ingezet op het hoofdrailnet, waaronder de HSL-Zuid, waar ze materieel vervangen dat noodgedwongen in plaats van de mislukte V250 (Fyra) reed.

  • Geschiedenis

Voorgeschiedenis

Voor de exploitatie van het Nederlandse deel van de Hogesnelheidslijn Schiphol - Antwerpen (HSL-Zuid) gaf het ministerie van Verkeer en Waterstaat op aandringen van de Tweede Kamer de Nederlandse Spoorwegen (NS) de gelegenheid als eerste exclusief een bod te doen. Dat bod uit september 1999,[9] met daarin het Intercity Max-concept, werd door de minister afgewezen, mede omdat het bod naast treinen die met 220 km/h over de HSL-Zuid zouden rijden, ook treindiensten die door zouden rijden over het klassieke Intercity-net bevatte.[10]

Er kwam een aanbesteding. Na de gunning van de concessie van de HSL-Zuid aan HSA werd er gezocht naar treinen die naast de Thalys-treinstellen (de hogesnelheidstrein naar Frank-rijk), geschikt zijn voor de exploitatie van binnenlandse en internationale treindiensten. Deze treinen konden dan het binnenlands treinverkeer over de HSL-Zuid verzorgen en het materieel van de Beneluxtrein vervangen. Na een aanbesteding werd gekozen voor de Italiaanse treinenbouwer AnsaldoBreda, die het V250-model aanbood aan NS.

Vooruitlopend op de indienststelling van de V250 werden vanaf 2009 ICRm-rijtuigen ingezet op de Fyra-treindienst tussen Amsterdam, Rotterdam en later Breda. Deze rijtuigen moesten speciaal worden aangepast voor inzet op de HSL-Zuid en de tractie werd geleverd door gehuurde Bombardier TRAXX-locomotieven. Toen begin 2013 de V250 door technische problemen buiten dienst gesteld moest worden, werd besloten om het volledige ICRm-rijtuigenpark te renoveren om dat te gaan gebruiken op de HSL-Zuid. Door de renovatie van de ICRm-rijtuigen kon vanaf de herfst van 2015 de treindienst over de HSL-Zuid worden uitgebreid.

In 2015 was duidelijk dat de V250 niet meer terug zou keren in de treindienst: het materieel is teruggezonden naar de bouwer in Italië. Daarbij komt dat het ICRm-rijtuigenpark destijds de veertig dienstjaren naderde (in dienst vanaf 1980), evenals het oudste Intercitymaterieel (1984). Dat materieel moet vervangen worden.

In de periode 2004-2013 is het aantal reizigers op het hoofdrailnet bovendien met 24% gegroeid.[11] Deze groei is grotendeels te verklaren door een bevolkingstoename, een groter aantal studenten, de gestegen brandstofprijzen en het laten rijden van meer treinen.[11] De vraag naar materieel is daarmee groter geworden.

Aanbesteding

Om genoeg capaciteit te behouden, begon NS in juli 2014 met de aanbesteding voor de Inter-city Nieuwe Generatie.[12] In maart 2015 waren er nog vier bouwers in de race: Alstom, Siemens, Bombardier en Stadler.[13]

Op 2 mei 2016 maakte de NS bekend dat het contract aan Alstom gegund was. Het contract omvat circa 80 treinstellen, goed voor circa 25.000 zitplaatsen. Over verdere specificaties werd niets bekendgemaakt.[14] Toen Siemens op 15 juli 2016 een kort geding tegen de gunning aan Alstom verloor, werd het contract met Alstom gesloten.[15][16]

Aanvankelijk werden er 79 treinstellen besteld, omstreeks 2019 kwamen daar 20 stellen bij die ook geschikt zijn voor de 25 kV-bovenleiding op de lijn Schiphol - Antwerpen en verder naar Brussel: eerst twee voor tests, daarna nog 18.[17]

In 2023 werd de bestelling iets aangepast: het totaal bleef 99, maar naast 76 treinstellen voor de binnenlandse dienst kwamen er 21 voor rijden naar België en 2 voor rijden naar Duitsland.

Levering

De eerste ICNG, met het nummer 3108, kwam op 23 mei 2020 gesleept naar Nederland en werd naar de werkplaats van de Watergraafsmeer in Amsterdam gebracht om voorlopig dienst te doen als stilstaande trein voor opleiding.[18] Op 4 juni 2020 kwam het tweede stel, met nummer 3103, binnen.[19] Dit maakte een dag later vanuit de werkplaats in Onnen zijn eerste proefrit, waarna deze trein de maanden erna vele duizenden kilometers op het Neder-landse spoor als test heeft afgelegd. Op 2 januari 2021 kwamen de 3106 en de 3112 binnen; de 3103 kon daardoor op 3 januari weer naar Polen terugkeren. De 3116 is opnieuw naar Nederland vervoerd via Zwolle en is toen na enkele test/opleidingsritten los naar Amsterdam gegaan.

Op 7 juni 2021 is de eerste Belgische variant, met nummer 3301, naar het Belgische Schaar-beek overgebracht voor de Belgische toelating en de testen.[20]

Ongeval

Op 16 oktober 2020 was er bij het Duitse station Dreileben-Drackenstedt aan de spoorlijn Eilsleben - Magdeburg een ongeval tijdens het transporteren van 2 ICNG's van de Alstom-fabriek in Salzgitter naar Blankenburg voor testritten onder 25 kilovolt wisselstroom. Treinstel 3105 ontspoorde en raakte zwaar beschadigd, treinstel 3109 bleef onbeschadigd.[21]

Inzet

De instroom van de ICNG in de binnenlandse reizigersdienst werd in 2021 uitgesteld tot ten vroegste 2022. Later werd bekend gemaakt dat de instroom in het tweede kwartaal van 2023 van start zou gaan.[22][23]

Op 19 april 2023 vond de eerste inzet in de reizigersdienst plaats,[24] rit 912 van Amsterdam Centraal via de HSL naar Rotterdam Centraal werd gereden door de treinstellen 3222 en 3133.[25][26] Het betrof testritten met voorlopig één trein.[24][27] De integratie van de hogere snelheid in de dienstregeling is gepland voor eind 2024, wanneer alle treinen op de HSL vervangen zijn door de ICNG en deze dus niet meer gehinderd wordt door het oude type treinen.[28] Dat betekent een reistijdwinst van 3 minuten op het traject Rotterdam - Schiphol.[28] Tot die tijd blijft de geplande snelheid 160 km/h, al mag de ICNG tot 200 km/h rijden om vertraging in te halen. Zo wordt op een gedeelte van het proeftraject tot 200 km/u gereden[29] om te compenseren voor de tijdelijke snelheidsbeperking tot 80 km/u bij Rijp-wetering.[30] Vanaf 8 juni 2023 werd er met een tweede ICNG gereden tussen Amsterdam en Rotterdam. In het proefbedrijf zijn problemen opgemerkt met binnendeuren die niet open kunnen, waardoor een treinstel vaak verdeeld is in twee of drie geïsoleerde delen. Er wordt gewerkt aan een oplossing.[31] Op 3 juli 2023 is voor het eerst een trein - de stellen 3135 en 3136 - ingezet op de route Eindhoven – Breda – Rotterdam – Den Haag[32]. Op 6 oktober 2023 reden er al tien testtreinstellen met reizigers in de dienstregeling.[33] In diezelfde week is gestart met testritten met de Belgische ICNG-variant.

In een later stadium wordt de dienst Breda – Rotterdam – Schiphol via Amsterdam Zuid verlengd naar Almere – Lelystad – Zwolle – Assen – Groningen / Meppel – Steenwijk – Heerenveen – Leeuwarden. Hiermee lijkt de inzet en snelheid van de Intercity Nieuwe Generatie sterk op het in 1999 afgewezen Intercity Max-concept.

In 2024 moet de inzet op de route naar Antwerpen en Brussel starten, alsmede verdere instroming op de trajecten Den Haag – Eindhoven en Amsterdam – Rotterdam.[33]

Beschrijving

De treinstellen hebben vijf of acht bakken die bij de bakovergangen gedeeltelijk op Jacobs-draaistellen rusten en bij de eerste klas (in het midden van het treinstel) is een bakovergang met twee draaistellen.[34] De treinstellen worden ook wel Wesp genoemd, door de kleur-stelling van de treinstellen in geel-zwart.

De treinstellen hebben brede enkelvoudige buitendeuren. De vloerhoogte is bij de buiten-deuren ongeveer gelijk aan de perronhoogte en de buitendeuren zijn bovendien uitgerust met schuiftreden. De treinen zijn daardoor makkelijk toegankelijk. De buitendeuren zijn drukdicht, wat ervoor moet zorgen dat de luchtdruk in de trein niet verandert als de trein door een tunnel rijdt.

De treinen zijn voorzien van ATB-EG (het traditionele beveiligingssysteem op het hoofdrailnet) en het European Rail Traffic Management System (ERTMS), dat gebruikt wordt op de HSL-Zuid en ook aanwezig is op de Hanzelijn en tussen Amsterdam en Utrecht.

Interieur

De vloer is boven de draaistellen iets hoger dan bij de buitendeuren, ergens daartussen wordt het hoogteverschil steeds overbrugd met een trapje van twee lage treden. De compar-timenten met een lage vloer hebben ramen met een grotere verticale afmeting: de bovenzijde is overal even hoog boven de rails, maar de onderzijde is overal even hoog boven de vloer.

De treinen zijn voorzien van een universeel (= rolstoeltoegankelijk) toilet met aansluitend hieraan een rolstoel-opstelplaats voor twee rolstoelen. Het vijfwagentreinstel is voorzien van één universeel toilet en één standaardtoilet, het achtwagentreinstel van één universeel toilet en twee standaardtoiletten.

De treinen zijn verder voorzien van afdelingen eerste en tweede klas, die onderverdeeld zijn in gedeelten voor "werk", "stilte" en "ontmoeten".[35] In de afdelingen zijn tussen het meubilair extra bagagerekken geplaatst. Zowel in de eerste (één aansluiting per stoel) als in de tweede klas (één aansluiting per twee stoelen) zijn stopcontacten en usb-aansluitingen voor het opladen van telefoon of laptop aanwezig. Ook het binnen NS gebruikelijke OBIS-informatiesysteem met informatieschermen en gratis wifi (niet beschikbaar in de tunnels van de HSL) zijn in de treinen aanwezig.[15] Waar stoelen tegenover elkaar zijn opgesteld zit er meestal een tafel tussen. Bij het vijfwagentreinstel is de eerste klas in het midden.

Versie voor België

NS deed al vroeg een aanvullende bestelling voor twee Coradia's geschikt voor het Belgische spoornet (ICNGB),[36] omdat het in gebruik zijnde treinmaterieel voor de verbinding Amster-dam – Brussel in 2025 aan vervanging toe is. Het was bij die bestelling de bedoeling om met die twee treinstellen te testen en goedkeuring te krijgen voor het Belgisch spoornet, waarna een vervolgorder geplaatst zou kunnen worden. Daarmee was risico afgedekt dat de toelating uit zou lopen.[bron?] De eerste vervolgorder voor achttien treinstellen is echter al sneller geplaatst, ruim voordat de eerste stellen in dienst zijn gekomen, zodat er vanaf 2025 (2 + 18 =) 20 treinstellen voor de dienst naar België beschikbaar komen.[15]

De versie voor België betreft uitsluitend treinstellen met acht bakken, elk goed voor 410 zitplaatsen. Deze versie heeft een extra toilet (drie standaardtoiletten en een universeel toilet) en meer bagageruimte, en is geschikt voor het Belgische spoorbeveiligingssysteem en 3kV-bovenleiding.[37][38] Begin 2022 zijn de testen voor de toelating afgerond.[39] In het voorjaar van 2023 heeft de NS nog een extra eenentwintigste treinstel besteld dat uit de binnenlandse order onttrokken wordt. De stellen zullen volgens verwachting in 2023 al in het binnenland gaan rijden.

Versie voor Duitsland

Begin 2022 is fabrikant Alstom gestart met het ontwikkelen van een versie die op het Duitse spoornet kan rijden onder 15 kV wisselspanning. Twee prototypes zijn besteld door NS, een definitieve bestelling moet nog geplaatst worden. Er komen twee stellen met nummer 3350 en 3351.[40] Deze twee stellen zijn uit de order voor de binnenlandse bestelling gehaald. Eerst zullen de stellen een toelating krijgen in Duitsland. Zolang de NS nog geen plannen heeft voor een grensoverschrijdende verbinding naar bijvoorbeeld Aken, zullen deze twee stellen na de testritten ingezet worden in het binnenland.

Externe links/verwijzingen

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Bronnen, noten en/of referenties

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Noten

  1. n.v.t. op deze pagina.
  2. n.v.t. op deze pagina.
  3. n.v.t. op deze pagina.
  4. n.v.t. op deze pagina.
  5. n.v.t. op deze pagina.
  6. Kunnen de NS de nieuwe Wespen nog annuleren?. Volkskrant. DPG Media B.V. (25 mei 2020). Gearchiveerd op 24 juni 2021. Geraadpleegd op 18 juni 2021.
  7. NS bestelt binnenkort circa 80 treinstellen bij Alstom. Rail Magazine (2 mei 2016). Gearchiveerd op 27 maart 2019. Geraadpleegd op 3 april 2020.
  8. NS bestelt 79 treinen bij Alstom. Treinreiziger.nl (15 juli 2016). Gearchiveerd op 27 maart 2019. Geraadpleegd op 3 april 2020.
  9. 'Bestijg de trein nooit zonder uw valies met dromen' - NS Reizigers voorstel voor de HSL-Zuid. NS Reizigers (september 1999). Geraadpleegd op 22 juni 2023.
  10. Reconstructie: Hoe de Fyra tot stilstand kwam. de Volkskrant (3 juni 2013). Gearchiveerd op 28 mei 2023. Geraadpleegd op 28 mei 2023.
  11. redactie OV Magazine, Jongeren goed voor reizigersgroei NS. OV Magazine (29 november 2014). Gearchiveerd op 26 november 2020. Geraadpleegd op 3 april 2020.
  12. Vincent Wever, NS start aanbesteding nieuwe Intercity's. OV magazine (22 juli 2014). Gearchiveerd op 25 juli 2021. Geraadpleegd op 3 april 2020.
  13. Vincent Wever, 'Vier partijen in race voor nieuwe Intercity'. OV magazine (10 maart 2015). Gearchiveerd op 1 mei 2021. Geraadpleegd op 3 april 2020.
  14. redactie OV Magazine, Alstom mag nieuwe Intercity NS bouwen. OV Magazine (2 mei 2016). Gearchiveerd op 4 augustus 2020. Geraadpleegd op 3 april 2020.
  15. Ingeborg de Boer (woordvoerder materieel), NS en Alstom sluiten contract over levering van 79 snelle Intercity's. NS (15 juli 2016). Gearchiveerd op 28 september 2020. Geraadpleegd op 3 april 2020
  16. ANP, NS koopt 79 hogesnelheidstreinen van Alstom. Het Parool (15 juli 2016). Geraadpleegd op 6 oktober 2023.
  17. Marieke van Gompel, NS: vanaf 2023 snelle trein tussen Breda en Groningen. SpoorPro (22 november 2019). Gearchiveerd op 5 oktober 2023. Geraadpleegd op 3 april 2020.
  18. Eerste ICNG is in Nederland aangekomen. Treinenweb (23 mei 2020). Gearchiveerd op 10 mei 2022. Geraadpleegd op 24 mei 2020.
  19. Intercity Nieuwe Generatie begint met testritten. Treinenweb (4 juni 2020). Gearchiveerd op 22 januari 2021. Geraadpleegd op 3 januari 2021.
  20. Eerste ICNG naar België voor test en toelating. Treinenweb (8 juni 2021). Gearchiveerd op 13 juni 2021. Geraadpleegd op 14 juni 2021.
  21. Eisenbahn-Kurier – Vorbild und Modell - Zugentgleisung auf der Strecke Braunschweig – Magdeburg. www.eisenbahn-kurier.de. Gearchiveerd op 26 januari 2022. Geraadpleegd op 26 januari 2022.
  22. Corona en softwareproblemen zorgen voor nieuwe vertraging ICNG. SpoorPro.nl. Gearchiveerd op 28 oktober 2021. Geraadpleegd op 28 oktober 2021.
  23. @NS_online, ICNG pas in 2023 in dienst (27 juni 2021). Geraadpleegd op 31 juli 2021 – via Twitter.
  24. Ruim tien jaar na Fyra-debacle rijdt de allernieuwste intercity op het spoor. nos.nl (19 april 2023). Gearchiveerd op 19 april 2023. Geraadpleegd op 19 april 2023.
  25. Dienstregeling treinserie 900 op Wo 19 apr '23. treinposities.nl. Gearchiveerd op 17 april 2023. Geraadpleegd op 17 april 2023.
  26. Trein 912 op wo 19 apr '23. treinposities.nl. Gearchiveerd op 19 april 2023. Geraadpleegd op 19 april 2023.
  27. Anne van der Wel, Nieuwe NS-Intercity debuteert tussen Amsterdam en Rotterdam. ns.nl (19 april 2023). Gearchiveerd op 19 april 2023. Geraadpleegd op 20 april 2023.
  28. Nieuwste NS-trein kan 200 per uur en rijdt vandaag voor het eerst: ‘Wordt geen Fyra-debacle’. ad.nl (19 april 2023). Gearchiveerd op 20 april 2023. Geraadpleegd op 20 april 2023.
  29. Tijdsopname van een snelheidsverloop van een ICNG: snelheidsverloop ICNG treinstel 3222; bron treinpositie ICNG; Treinposities.nl, 20 april 2023
  30. Hsl-treinen komende maanden fors vertraagd door onveilig viaduct: tot half uur later in Londen en Parijs; AD, 16 december 2022. Gearchiveerd op 7 juni 2023.
  31. Anne van der Wel, Generale repetitie nieuwe Intercity verloopt voorspoedig. nieuws.ns.nl (8 juni 2023). Gearchiveerd op 10 juni 2023. Geraadpleegd op 10 juni 2023.
  32. treinposities.nl serie 1100 op 3 juli 2023
  33. NS kijkt met tevredenheid naar inzet van ICNG. treinenweb.nl (6 oktober 2023). Geraadpleegd op 7 oktober 2023.
  34. (en) Nederlandse Spoorwegen, Aanbesteding van een opdracht tot het leveren van treinstellen. Tender Ned (18 juli 2014). Gearchiveerd op 8 december 2015. Geraadpleegd op 3 april 2020.
  35. NS presenteert ICNG op 20 en 21 november. railmagazine.nl. Uitgeverij Uquilair B.V. (4 november 2021). Geraadpleegd op 27 september 2023.
  36. J.R.V.A. Dijsselbloem (Minister van Financiën), Kamerbrief investering ICNG België. Rijksoverheid (7 maart 2017). Gearchiveerd op 29 maart 2019. Geraadpleegd op 3 april 2020.
  37. Eerste ICNG naar België voor test en toelating. Treinenweb (8 juni 2021). Gearchiveerd op 26 juni 2021. Geraadpleegd op 2 augustus 2021.
  38. Vijf vragen en antwoorden over de introductie van de Intercity Nieuwe Generatie. spoorpro.nl (8 april 2022). Geraadpleegd op 27 september 2023.
  39. Toelatingstesten van de Belgische ICNG afgerond. Treinenweb (24 maart 2022). Gearchiveerd op 26 maart 2022. Geraadpleegd op 25 maart 2022
  40.  (en) Belgian certification process completed for new NS fleet. International Rail Journal (23 maart 2022). Gearchiveerd op 25 maart 2022. Geraadpleegd op 25 maart 2022.

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Geraadpleegde bron: nl.wikipedia.org/wiki/Intercity_Nieuwe_Generatie - 09-09-2023

<<< Leiden, 4 maart 2023. ICNG 3110 pauzeert even tijdens een proefrit.

Foto: Nico Spilt / nicospilt.com

Pagina geheel vernieuwd: 18 oktober 2023