Limburgse GTW

De Limburgse GTW-vloot bestaat uit een serie dieselelektrische en elektrische treinstellen type GTW van de Zwitserse treinenfabrikant Stadler Rail. Deze treinstellen werden door ver-voerder Veolia Transport tussen 2007 en 2016 ingezet op de Maaslijn en tussen 2008 en 2016 op de Heuvellandlijn onder de naam Velios. Na afloop van de concessies Noord-/Midden-Limburg en Zuid-Limburg op 10 december 2016, zet Arriva de treinstellen op deze en andere stoptreinseries in Limburg in, als onderdeel van het Limburgnet voor de concessie Limburg (2016-2031). De elektrische treinstellen worden geleaset bij Railpool[1] en de dieselelektrische treinstellen bij Alpha Trains (voorheen Macquarie European Rail Limited[2]).

  • Geschiedenis

Reden van aanschaf

In 2006 nam de provincie Limburg de verantwoordelijkheid voor de Maaslijn (Nijmegen – Roermond) en Heuvellandlijn (Maastricht Randwyck – Kerkrade Centrum) over van het Rijk, in lijn met de decentralisatie van andere nevenspoorlijnen in Nederland. Hiervoor schreef de Provincie Limburg een openbare aanbesteding uit, waarna het Franse Veolia Transport het recht kreeg om -naast het busvervoer- ook beide voornoemde spoorlijnen te exploiteren voor een periode van tien jaar.

Onderdeel van het programma van eisen was de levering van nieuw treinmaterieel. De Maaslijn vóór Veolia werd door NS uitgevoerd met DM '90. Op de Heuvellandlijn reed NS met Mat '64. Beide materieeltypen waren niet geschikt aldus de provincie Limburg, onder andere vanwege de leeftijd van het materieel en het ontbreken van een gelijkvloerse instap.

In oktober 2006 maakte Veolia Transport bekend dat het 16 dieseltreinstellen type GTW had besteld voor de Maaslijn, onderverdeeld in 10 tweedelige treinstellen (GTW 2/6) en 6 drie-delige treinstellen (GTW 2/8) Begin 2007 werden tevens 8 elektrische GTW's besteld voor de Heuvellandlijn. Dit waren 5 tweedelige en 3 driedelige treinstellen. Omdat het niet mogelijk was om deze treinstellen per december 2006 in te zetten, werden vanaf december 2006 voor enige tijd Wadlopers gehuurd voor de Maaslijn en Mat '64 voor de Heuvellandlijn.

Aflevering

De vier verschillende series werden in de volgende nummering afgeleverd:

  • 10 GTW 2/6 voor de Maaslijn: 7201 - 7210.
  • 6 GTW 2/8 voor de Maaslijn: 7351 - 7356
  • 5 GTW 2/6 voor de Heuvellandlijn: 7501 - 7505
  • 3 GTW 2/8 voor de Heuvellandlijn: 7651 - 7653

Half oktober 2007 werd de eerste dieselelektrische trein voor de Maaslijn gepresenteerd aan het publiek. Twee maanden later, in december 2007 reden alle dieselelektrische GTW-trein-stellen de treindienst op de Maaslijn. Het door Veolia Transport tijdelijk ingezette materieel, de Wadlopers, werd hierna teruggegeven aan de Nederlandse Spoorwegen en vervolgens buiten dienst gesteld. In juni 2008 werd de eerste elektrische GTW gepresenteerd. Vanaf september 2008 werd het Mat '64 op de Heuvellandlijn geleidelijk vervangen door deze treinen.

Eind 2008 werd door Veolia Transport voorzien dat de capaciteit van de treinstellen op de Maaslijn niet voldoende was tijdens piekmomenten. Hiertoe werd besloten dat een viertal tweedelige treinstellen werd verlengd met een tussenbak. Door het modulaire concept van de GTW was dit relatief eenvoudig te realiseren. De 7207 - 7210 werden hiertoe vernummerd naar 7357 - 7360. De verlengde treinstellen hebben nog altijd een extra tussendeur op de plek waar zich eerst de motorwagen bevond.

  • Uitvoering

Constructie en techniek

Het treinstel is opgebouwd uit een aluminium frame met een frontdeel van GVK. De cabine is, op speciaal verzoek, voor Nederland, ter bescherming van de machinist, met een kooiconstructie versterkt. Het ongeval in Houthem (zie Trivia) heeft de doelmatigheid van deze constructie bewezen. Het treinstel heeft een lagevloerdeel. Bij de dieselelektrische versie drijven twee 6-cilinder dieselmotoren van MAN ieder een generator aan, welke via twee stroomrichters (type ABB BORDLINE® CC750 DE[3]) de elektromotoren aanstuurt. De elektrische treinstellen maken gebruik van stroomrichters van het type ABB BORDLINE® CC750 DC_1500V_M[4].

Deze treinstellen kunnen tot vier stuks gecombineerd rijden. Ook kunnen de elektrische en dieselelektrische gecombineerd rijden, echter enkel op trajecten met bovenleiding. De treinstellen zijn uitgerust met luchtvering.

Inrichting

De treinstellen hebben een instap op perronhoogte met een uitschuiftrede waardoor rol-stoelgebruikers zelfstandig kunnen reizen. Er zijn stopcontacten 230 volt ~ voor onder meer laptop in de eerste klas en is er een stopcontact aanwezig op elk balkon. Er is airco, TFT- én LED-informatieschermen door de gehele trein en toiletten met gesloten systeem geschikt voor rolstoelgebruikers. De sociale veiligheid wordt bewaakt met camera's en noodknoppen. Naast elke deur bevindt zich een grijze plastic kast; hier zou ooit de lezer voor de ov-chipkaart komen, maar dit is nooit gebeurd.

Dankzij een donker getinte glazen cabinedeur hebben passagiers een vrij uitzicht over machinist en spoorweg. De tweede klas heeft een voor Nederland ongebruikelijke "2+3"-opstelling van de zitplaatsen (vis-à-vis). De eerste klas heeft de "2+2"-opstelling. Dertien treinstellen met drie rijtuigen (GTW2/8) bieden ieder 193 zitplaatsen en elf treinstellen met twee rijtuigen (GTW2/6) bieden ieder 124 zitplaatsen. Alle treinstellen hebben 16 zitplaatsen in de eerste klas.

Verder zijn de treinstellen voorzien van spiegels. Hierdoor is het voor de machinist mogelijk om zonder assistentie van een conducteur het in- en uitstapproces van de reizigers veilig te laten verlopen.

Kleurstelling

Bij aflevering waren de stellen voornamelijk wit geschilderd, met een horizontale rode en grijze streep en rode deuren. Ook was op de zijkant van het "powerpack" (kort motorrijtuig met daarin de energievoorziening en aandrijving) een portret te zien van de persoon naar wie het treinstel vernoemd was.

Na overname door Arriva werden de treinstellen geleidelijk uitgevoerd in een voornamelijk donkerblauw met grijze kleurstelling, met witte fronten. Daarbij zijn deze portretten verdwenen. De elektrische GTW's werden in deze nieuwe kleurstelling gespoten, terwijl de dieselelektrische GTW's slechts bestickerd werden. Momenteel is Arriva bezig de namen weer op de treinstellen te krijgen waar ze bij Veolia ook op stonden. Dit leidt soms tot de situatie dat er twee treinstellen met dezelfde naam rondrijden.

Nummering

Door de verlenging van een viertal tweedelige treinstellen op de Maaslijn naar driedelige treinstellen, alsook de overgang van vervoerder Veolia Transport naar Arriva, hebben de treinstellen een aantal keren vernummeringen ondergaan.

  • 10 GTW 2/6 voor de Maaslijn: 7201 - 7210. De 7207 - 7210 werden in 2008 verlengd naar 2/8 en vernummerd naar 7357 - 7360. Arriva-nummering: (10)276 - (10)281.
  • 6 GTW 2/8 voor de Maaslijn: 7351 - 7356. Na verlenging van vier 2/6 werd deze materieelserie uitgebreid tot 7351 - 7360. Arriva-nummering: (10)382 - (10)391.
  • 5 GTW 2/6 voor de Heuvellandlijn: 7501 - 7505. Bij Arriva vernummerd tot (10)426 - (10)430.
  • 3 GTW 2/8 voor de Heuvellandlijn: 7651 - 7653 . Bij Arriva vernummerd tot (10)530 - (10)532.

Onderhoud

De treinstellen van Veolia werden vanaf het begin bij Voith technisch onderhouden. Hiervoor werd in 2006 in Blerick een werkplaats gebouwd. De GTW EMU's reden daarvoor via Eindhoven naar de werkplaats in Blerick. De route via de Maaslijn kwam niet in aanmerking omdat het aan- en afkoppelen met de DMU en het feit dat de Maaslijn enkelsporig is het reguliere treinproces te zeer verstoorde. In februari 2014 zijn de Nederlandse onderhouds-vestigingen van Voith overgenomen door Stadler Rail.[2]

Trivia

  • Op 5 juli 2018 botste de 391 ter hoogte van Beesel op een tractor, en heeft daarbij flinke schade opgelopen.
  • Op 18 april 2018 is de motorwagenbak van de 278 uitgebrand te Venray. De motorwagen-bak is na herstel in Bussnang in 2019 weer opgebouwd bij de Stadler werkplaats in Blerick. De herstelde trein rijdt inmiddels weer mee in de RS11 dienst.
  • Na een ongeval op 8 december 2009 bij het Limburgse Houthem, waarbij de 7651 tegen een vrachtwagen met betonplaten reed, is dit treinstel op trailers terug naar Zwitserland vervoerd voor herstel. Ter vervanging is tijdelijk een treinstel van de Maaslijn naar de Heuvellandlijn gehaald. Met ingang van 13 december 2010, een jaar na datum van aan-rijding, is het treinstel dat betrokken was bij het treinongeval in Houthem, weer ingezet op de Heuvellandlijn.[3]
  • Ter promotie van de Floriade in Venlo was treinstel 7202 bestickerd met reclame voor deze wereldtuinbouwtentoonstelling.
  • Op 19 maart 2012 is de 7354 betrokken geweest bij een ongeluk in Nijmegen op spoor 35 waarbij 2 lichtgewonden zijn gevallen.
  • De dieseltreinstellen werden sporadisch ook in Zuid-Limburg ingezet; tijdens Pinkpop 2009 reden enkele treinstellen de sneltrein tussen Maastricht en Heerlen, terwijl de trein naar Landgraaf versterkt was met uit deze treinserie afkomstige elektrische treinen.[4][5]

Externe links/verwijzingen

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Bronnen, noten en/of referenties

  1.  (de) Railpool, Elektrische Gelenktriebwagen GTW 2/6 & GTW 2/8 für VEOLIA Transport, Niederlande (pdf). Gearchiveerd op 5 oktober 2010.
  2. Provincie Limburg, Deel A – E: Programma van Eisen (pdf). Concessie Openbaar Vervoer Limburg dec.2016-dec.2031 103 (24 juni 2014). Geraadpleegd op 16 september 2023.
  3. (en) ABB, ABB BORDLINE® CC750 DE For diesel-electric regional trains (DMU) (pdf). Geraadpleegd op 16 september 2023.
  4. (en) ABB, ABB BORDLINE® CC750 DC_1500V For regional trains (EMU) with 1500 Vdc grid voltage (pdf). Geraadpleegd op 16 september 2023.
  5. De Velios op de Maaslijn. www.fransmensonides.nl. Geraadpleegd op 5 augustus 2022.
  6. Stadler Rail neemt onderhoudsbedrijf Voith over
  7. Ongevalstrein na jaar weer terug op de Heuvellandlijn
  8. Twee Diesel-GTW's bij vertrek uit Maastricht on Flickr - Photo Sharing!
  9. De Pinkpoppendel bij vertrek uit Heerlen on Flickr - Photo Sharing!

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Geraadpleegde bron: nl.wikipedia.org/wiki/Limburgse_GTW - 16-09-2023

Pagina bijgewerkt: 21 oktober 2023

Maak jouw eigen website met JouwWeb